اثر محلول پاشی برگی متانول روی صفات کمّی وکیفی گیاه توتون (nicotiana tabacum l)

به منظور بررسی اثر غلظت و زمان محلول پاشی برگی متانول بر روابط آب و غلظت رنگیزه های فتوسنتزی برگ گیاه توتون و تاثیر کاربرد آن بر صفت های کمی و کیفی گیاه در شرایط بدون آبیاری به مرحله اجرا درآمد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 88-1387 در مرکز تحقیقات توتون رشت انجام شد. فاکتور اول محلول پاشی متانول در سطوح مختلف (صفر، 10، 20، 30، 40، 50 درصد حجمی متانول) و فاکتور دوم زمان های مختلف محلول پاشی (صبح، ظهر، عصر) بود. رقم توتون مورد کشت از نوع توتون ویرجینیا و واریته کوکر 347 بود. کاشت نشاءها به صورت مسطح و در شرایط دیم صورت گرفت. محلول پاشی متانول 3 بار طی فصل رشد انجام شد که در مراحل رشد سریع نشاءها (57 روز پس از نشاءکاری)، پس از اولین چین برگ ها (82 روز پس از نشاءکاری) و پیش از چین سوم (98 روز بعد از نشاکاری) توسط سمپاش پشتی موتوری انجام شد. در این تحقیق محلول پاشی غلظت های مختلف متانول در زمان های مختلف باعث ایجاد اختلاف معنی داری روی مقدار کلروفیل a و b ، نسبت کلروفیل a به b، محتوای نسبی آب برگ، نسبت مقدار قند به نیکوتین، ارتفاع بوته، سطح ویژه برگ، مساحت برگ و وزن خشک برگ ها شده است. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد وزن خشک برگ گیاه در غلظت 30 درصد متانول با میانگین 5/2653 کیلوگرم در هکتار بود. بهترین نسبت قند به نیکوتین گیاه نیز در غلظت 30 درصد متانول با میانگین 56/5 مشاهده شد. بین زمان های مختلف محلول پاشی متانول، زمان عصر بهترین زمان محلول پاشی شناخته شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی متانول باعث کاهش جذب کلر و پتانسیل اسمزی آب برگ شد که عاملی مهم در تعیین کیفیت برگ توتون محسوب می شود اما روی مقدار کارتنوئید برگ، تعداد برگ قابل برداشت و قطر ساقه بی تاثیر بود. کمترین مقدار کلر برگ در غلظت 30 درصد و زمان محلول پاشی عصر با میانگین 79/0 درصد مشاهده شد. همچنین در این آزمایش مدل رگرسیونی پیش بینی سطح برگ و همبستگی بین شاخص محتوای کلروفیل (cci) برگ و غلظت واقعی کلروفیل برگ نیز تعیین شد. مشخص شد که بین شاخص محتوای کلروفیل و غلظت کلروفیل برگ همبستگی مثبت و معنی داری (82/0=r2 ) وجود داشت.